Kora mózgu

  Kora mózgu, określana również płaszczem, to warstwa istoty szarej o grubości około 2-4,5 mm. Około 95% objętości kory mózgu to filogenetycznie nowa formacja, czyli kora nowa. Pozostałe 5% objętości stanowi filogenetycznie starszą część nazywaną korą niejednorodną (allocortex). W skład tej formacji wchodzi kora dawna (paleocortex) i kora stara (archicortex). Korę nową budują neurony, których perykariony układają się w sześć warstw równoległych do powierzchni: warstwa drobinowa; warstwa ziarnista zewnętrzna; warstwa piramidalna zewnętrzna; warstwa ziarnista wewnętrzna; warstwa piramidalna wewnętrzna; warstwa komórek różnokształtnych. Kora stara składa się głównie z formacji hipokampa, która znajduje się w środkowej części płata skroniowego, granicząc z dnem komory bocznej. We fragmencie pozaspoidłowym hipokampa można wyróżnić: róg Ammona czyli hipokamp; zakręt zębaty; podporę hipokampa. W strukturze histologicznej rogu Ammona i zakrętu zębatego wyróżnia się 3-4 warstwy komórek nerwowych.

Kora móżdżku

  Kora móżdżku wykazuje liczne głęboko poskręcane fałdy nazywane zakrętami móżdżku, które rozdzielone są szczelinami. W strukturze kory móżdżku wyróżnia się trzy warstwy: warstwę drobinową, warstwę zwojową, czyli komórek Purkinjego, warstwę ziarnistą. Istota biała z kolei tworzy centralną część każdego zakrętu móżdżku.

Rdzeń kręgowy_2

  Rdzeń kręgowy, pomimo różnej średnicy na poszczególnych odcinkach, w przekrojach poprzecznym charakteryzuje się specyficznym kształtem i układem istoty białej oraz istoty szarej. Rdzeń kręgowy charakteryzuje się dwustronną symetrią względem, połączonego z komorami mózgu, kanału środkowego wyścielonego ependymą. Kanał środkowy otoczony jest istotą szarą w kształcie litery H, tworzącą dwa ruchowe rogi przednie i dwa czuciowe rogi tylne, które połączone są ze sobą spoidłem szarym. W rogach przednich zlokalizowane są motoneurony tworzące korzenie brzuszne nerwów rdzeniowych, z kolei w rogach tylnych znajdują się interneurony przyjmujące włókna czuciowe neuronów zwojowych korzeni grzbietowych rdzenia kręgowego. Pod kątem komórkowym w istocie szarej znajdują się liczne astrocyty oraz duże komórki nerwowe, z kolei w istocie białej występują głównie oligodendrocyty wraz z pęczkami zmienilizowanych aksonów. W centralnej części rdzenia kręgowego (na przekroju poprzecznym) widoczny jest kanał centralny wysłany ependymą, nazywaną również glejem nabłonkowym. W rogu przednim (brzusznym) występuje sześć jąder zawierających dwa rodzaje komórek nerwowych: komórki powrózkowate i ruchowe. Te drugie, zwane także motoneuronami, to duże, wielowypustkowe komórki o pęceherzykowatym jądrze i cytoplazmie zawierającej ziarnistości Nissla (tigroid).

Oko

  Gałka oczna ma kształt kuli o średnicy około 24 mm. Na zewnątrz gałki ocznej znajduje się ściana zbudowana z trzech warstw:

• twardówki przechodzącej ku przodowi w rogówkę. W jej skład wchodzi: zewnętrzna warstwa włóknista, blaszka brunatna (nadnaczyniówkowa), przestrzeń nadnaczyniówkowa. W tylnej części gałki ocznej twardówka zrasta się z oponą twardą, natomiast w miejscu wyjścia nerwu wzrokowego ma liczne otwory dla włókien nerwowych – ta część twardówki nazywa się blaszką sitową;

• błony naczyniowej przechodzącej ku przodowi w ciałko rzęskowe i tęczówkę;

• siatkówki receptorowej, która ku przodowi przechodzi w siatkówkę niereceptorową pokrywającą ciało rzęskowe i wewnętrzną powierzchnię tęczówki.

Wnętrze gałki ocznej wypełnia ciało szkliste. W części przedniej gałki ocznej zlokalizowana jest soczewka. Między soczewką, a tęczówką znajduje się tylna komora oka, natomiast między soczewką, a rogówką widoczna jest komora przednia oka.

Rozwój oka

Rogówka

Powieka

  Powieki to ruchome fałdy zabezpieczające przednią powierzchnię gałki ocznej. W ich strukturze można wyróżnić następujące warstwy:

• część skórną powieki, która wykazuję budowę histologiczną typową dla skóry. Z brzegu powieki wyrastają rzęsy, natomiast do torebek rzęskowych uchodzą gruczoły potowe tzw. Gruczoły Molla (w odróżnieniu od typowych gruczołów potowych posiadają one proste odcinki wydzielnicze) i gruczoły łojowe, tzw. gruczoły Zeissa;

• mięsień okrężny oka, którego skurcz zaciska powieki;

• tarczkę, czyli twardą płytkę zbudowaną z tkanki łącznej włóknistej tworzącą szkielet powieki; wewnątrz tarczki zlokalizowane są gruczoły tarczkowe (gruczoły Meiboma), których odcinki wydzielnicze mają budowę histologiczną typową dla gruczołów łojowych skóry, a przewody wyprowadzające wysłane są nabłonkiem wielowarstwowym płaskim;

• spojówkę, która pokrywa tylną powierzchnię powieki.