Chrząstka szklista charakteryzuje się homogenną i bogatą we włókna kolagenowe typu II substancją międzykomórkową. Chondrocyty występują pojedynczo lub w małych grupach izogenicznych, które są wynikiem podziałów mitotycznych pojedynczego chondroblastu. Substancja międzykomórkowa występująca w pobliżu jamek z chondrocytami zawiera głównie proteoglikany i rozproszony kolagen (macierz terytorialna). Z kolei macierz międzyterytorialna jest bogata w kolagen i może być mniej zasadochłonna.
Tkanka kostna zbita zbudowana jest z blaszek kostnych, wypełniających całą objętość tkanki – dzięki temu tkanka ta charakteryzuje się dużą wytrzymałością na działanie sił mechanicznych. Jej podstawową jednostką strukturalną i funkcjonalną jest osteon, zwany również systemem Haversa. Jest to układ blaszek kostnych, których włókna układają się równolegle do siebie i zwykle spiralnie w stosunku do długiej osi blaszki (blaszki systemowe). W centralnej części osteonu znajduje się kanał Haversa, w którym obecne są naczynia włosowate i nerwy. Naczynia krwionośne sąsiednich osteonów łączą się ze sobą za pomocą bocznych odgałęzień biegnących w poprzek kości zbitej w kanałach Volkmana. Na granicy sąsiadujących ze sobą blaszek kostnych zlokalizowane są jamki kostne, zawierające osteocyty. Przestrzenie tkanki kostnej zbitej między osteonami wypełniają blaszki kostne międzysytemowe.
Kostnienie na podłożu błoniastym (łącznotkankowym, mezenchymalnym) zachodzi w obrębie tkanki mezenchymalnej, która przyjmuje postać błony. W pobliżu silnie unaczynionych obszarów tej tkanki powstają skupienia komórek mezenchymalnych, z których w kolejnym etapie różnicują się komórki osteoprogenitorowe, a następnie osteoblasty. Te ostatnie wytwarzają macierz kostną. Jony wapnia napływające wraz z krwią odkładają się w osteoidzie i są wykorzystywane do jego mineralizacji. W ten sposób formują się beleczki kostne. Położone na powierzchni beleczek osteoblasty tworzą nową warstwę substancji międzykomórkowej, po czym zlewają się ze sobą tworząc pierwotną kość gąbczastą.
Większość kości długich, żebra, kręgi i miednica powstaje na podłożu modelu chrzęstnego utworzonego z chrząstki szklistej, gdzie w miarę postępowania procesu, tkanka kostna zastępuje tkankę chrzęstną. W pierwszej strefie tarczy nasadowej, czyli w tzw. strefie chrząstki spoczynkowej, chondrocyty położone są w jamkach chrzęstnych pojedynczo lub w grupach. Poniżej chrząstki spoczynkowej, znajduje się strefa chondrocytów proliferujących, gdzie komórki chrzęstne dzielą się tworząc pionowe kolumny, tzw. kolumienki chrzęstne. W strefie chrząstki hipertroficznej, chondrocyty powiększają swoją objętość w wyniku pęcznienia jądra i cytoplazmy. Stopniowo ulegają degeneracji, a podłużne przegrody rozdzielające kolumienki chrzęstne wapnieją. Na zwapniałych przegrodach chrzęstnych odkładana jest substancja międzykomórkowa tkanki kostnej. Do struktury zwapniałej chrząstki wnikają naczynia włosowate typu zatokowego. Jednocześnie następuje resorpcja ścian jamek chrzęstnych oraz zwapniałej chrząstki, w której obserwuje się pojawienie elementów pierwotnego szpiku kostnego. Tkanka łączna wokół utworzonej kości tworzy wpierw okostną, a potem uczestniczy w tworzeniu tkanki kostnej. Komórki osteoprogenitorowe z wewnętrznej warstwy okostnej różnicują się w osteoblasty, wytwarzają osteoid i kość wokół niezresorbowanej części zwapniałej chrząstki, tworząc mankiet kostny. Tzw. okołochrzęstne tworzenie kości przebiega równolegle z etapem śródchrzęstnym. W momencie kiedy proces kostnienia postępuje, mankiet kostny grubieje i staje się bardziej zwarty. Najgrubsza część mankietu zlokalizowana jest w środkowej części tworzącej się kości zwanej nasadą. Z kolei, pierwotny punkt kostnienia widoczny jest w obrębie trzonu na wysokości miejsca, w którym rozpoczyna się tworzenie mankietu kostnego.
Erytrocyty żaby, w porównaniu z erytrocytami krwi człowieka, mają owalny kształt i zawierają jądro komórkowe.
Krew to wyspecjalizowana tkanka łączna, składająca się z komórek oraz płynnej substancji międzykomórkowej, czyli osocza. Wśród elementów morfotycznych wyróżniamy erytrocyty, leukocyty i trombocyty. Do leukocytów z kolei zaliczamy granulocyty (neutrofile, eozynofile i bazofile) charakteryzujące się obecnością ziarnistości w cytoplazmie oraz agranulocyty (limfocyty i monocyty), które takich ziarnistości nie posiadają.
Katedra i Zakład Histologii i Patologii Komórki
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Ul. Jordana 19
41-808 Zabrze
tel. 32 272 28 42
e-mail: histologiazab@sum.edu.pl